دستان سیستانی

پيشينه تاريخي

سيستان اين سرزمين رازهاي سر به مهر، محوطه‌اي دارد كه حيرت همگان را برمي‌انگيزد. كمتر كسي را مي‌توان سراغ گرفت كه نامي از شهر سوخته سيستان و تمدن كهن اين سامان نشنيده باشد. امروزه نام و آوازه شهر سوخته سيستان چنان در دنيا پيچيده است كه هر دوستدار تاريخي و باستانشناسي آرزوي ديدن آن و قدم نهادن در اين سرزمين كهن را دارد. اين سرزمين چنان از جايگاه ويژه‌اي در دنياي باستان برخوردار است كه "سراورل اشتين" باستان‌شناس معروف انگليسي آن را بهشت باستان‌شناسان نام نهاده است. مورخين ساخت نخستين شهر در سيستان را به گرشاسب، يکي از نوادگان کيومرث نسبت داده اند. طي دوره هاي مختلف ولايت سيستان تمدن هاي بسياري را به خود ديده و جزو مراکز اوليه تمدن بشري بوده است.

سيستان در زمان هخامنشيان منطقه اي آبباد بوده و بر اساس کتاب زرتشت، يازدهمين سرزمين آفريده شده توسط اهورامزدا است. اين امر در کتيبه هاي بيستون و تخت جمشيد که سيستان را يکي از ممالک شرقي داريوش ذکر کرده اند، منعکس شده است.

لفظ زرنج، قديمي ترين نام سيستان و زاولستان استکه در کتيبه داريوش نيز با همين نام است. نيمروز نام ديگر سيستان است که به معني جنوب مي باشد. از سيستان به نام هاي سگستان، سجستان و سيوستان ياد کرده اند.

آب و هوا

آب و هواي زابل از نوع بياباني و گرم و خشک است. حداقل دما در دي ماه 17 درجه و حداکثر دما در تير ماه 45 درجه گزارش شده است.

جريان باد در سيستان در کليه فصول برقرار است. بادهاي 120 روزه سيستان حاصل توده هاي پرفشار غربي است که در فصل تابستان از جهت شمال غرب به جنوب شرق ميوزد. حداکثر سرعت در تير ماه به 100 کيلومتر در ساعت ميرسد که در مسير باعث جابجايي ريگهاي روان ميگردد و طوفان شن، تپه ماهور و برخان هاي ماسه اي را شکل مي دهد. طرح تثبيت شن هاي روان به وسيله مالچ پاشي و ايجاد پوشش گياهي از راههاي جلوگيري از پيشرفت اين طوفان ها در منطقه سيستان است. از باد در سيستان، بهره گيري فراواني مي گردد، از جمله خارخانه ها(کولرهاي طبيعي منازل) يخدان ها، بادگيرها و آس بادها به طوري که اين منطقه به عنوان خاستگاه آسباد در دنيا لقب گرفته است.